IBS يا سندرم روده تحريک پذير (Irritable Bowel Syndrome)

سندرم روده تحريک پذير معمولا تحت تأثير احساسات فرد است. احساس ناراحتي، اضطراب، گناه، افسردگي، سرخوردگي يا خشم ممکن است اين اختلال را ايجاد يا تشديد کند. قهوه، ميوه‌ها و سبزيجات خام، هورمون‌ها، داروهاي خاص و مصرف بيش از حد ملين‌ها مي‌تواند سبب بروز اين بيماري شود. ناتواني بدن در جذب قند طبيعي شير نيز مي‌تواند علت بروز سندرم روده تحريک پذير باشد.

در هر پنج آمريکايي يک نفر سندرم روده‌ي تحريک‌پذير را تجربه مي‌کند. به همين دليل سندرم روده تحريک پذير يکي از شايع‌ترين اختلالاتي است که تشخيص داده مي‌شود. سندرم روده تحريک پذير اغلب در زنان بيش از مردان رخ مي‌دهد و معمولا در حدود ?? سالگي شروع مي‌شود. البته اين احتمال نيز وجود دارد که در سال‌هاي قبل از بيست سالگي و قبل از اين‌که دچار حملات حاد اين بيماري شويد و به پزشک مراجعه کنيد، از علائم خفيف IBS رنج ببريد. اين علائم شبيه به بيماري‌هاي جدي‌تر گوارشي، هورموني و مشکلات مربوط به توليد مثل است و نه تنها از فردي به فرد ديگر، بلکه حتي در يک فرد از هفته‌اي به هفته‌ي ديگر متفاوت است. اين امر باعث مي‌شود که تشخيص و درمان آن به طور مؤثر، دشوار باشد.

مشکل رايج سندروم روده تحريک‌پذير (IBS) مي‌تواند ناراحت‌کننده و در عين حال براي بعضي شرم‌آور باشد! با اين حال راه‌هاي طبيعي و خانگي براي درمان و کاهش علائم آن وجود دارد که مي‌توان به سادگي مشکلات ناشي از آن را رفع کرد

• چاي زنجبيل

زنجبيل در فرهنگ‌هاي سراسر جهان نقشي مهم در طب سنتي دارد و علاوه بر کارکردهاي ديگر، همچنين مي‌تواند باعث کاهش نفخ و گاز معده شود. زنجبيل التهاب را در روده‌ها کاهش مي‌دهد و با شل کردن عضلات روده، تحريک‌پذيري آن را خنثي مي‌کند.

• دانه رازيانه

اثر استفاده منظم از دانه رازيانه براي درمان بسياري از اختلالات گوارشي همچون مشکل روده تحريک‌پذير اثبات شده است. اعتقاد بر اين است که روغن‌هاي فرّار موجود در دانه رازيانه باعث تحريک صفرا براي هضم بهتر و در نتيجه کمک به کاهش ناراحتي‌هاي گوارشي مي‌شود.
 

• بذر کتان

بذرهاي کتان منبعي عالي از هم اسيدهاي چرب ضروري امگا3، و هم فيبر، به شمار مي‌رود که وارد کردن آن به رژيم غذايي و برنامه تغذيه خود باعث تقويت سيستم ايمني و گوارشي مي‌شود. اين بذرها براي درمان اسهال نيز موثر و مفيد هستند.
 

• نعناع

براي استفاده از نعنا ، براي درمان سندروم روده تحريک پذير ،ميتوانيد از روش زير استفاده کنيد.
2 الي 3 قطره روغن نعنا را به يک چهارم فنجان آب گرم اضافه کنيد و هر روز 3 الي 4 ليوان بنوشيد.بعلاوه ميتوانيد ، يک قاشق چاي خوري نعناي خشک شده را به يک ليوان آب جوش اضافه کنيد حدود 10 دقيقه صبر کنيد و سپس بنوشيد ، اين کار را 2 الي 3 بار در روز تکرار کنيد.
توجه داشته باشيد که،هنگام نوشيدن چاي نعنا بايد از مصرف بيش از اندازه آن بپرهيزيد،زيرا ممکن است باعث تهوع ،گرفتگي،يا بي اشتهايي شود.

منظم غذا بخوريد . نداشتن نظم و ساعت مشخص براي غذا خوردن ميتواند علائم سندروم روده تحريک پذير را بوجود بي آورد . بنابراين وعده هاي غذايي را حذف نکنيد و بين آنها فاصله زيادي نگذاريد .

غذاي سنگين ميل نکنيد زيرا باعث بوجود آمدن علائم آي بي اس ميشود ، بنابراين سعي کنيد 4 تا 5 بار غذاي کم حجم در طول روز ميل کنيد

درد مزمن شکمي : درد شکمي در بيماران IBS معمولا به صورت کوليکي با شدتهاي مختلف و تشديد در زمانهاي مختلف بروز مي کند . درد شکمي معمولا در قسمت تحتاني شکم و عمدتاً در سمت چپ احساس مي شود ، گرچه محل درد و مشخصات آن مي تواند بسيار متغير باشد
غذاهاي سرخ شده، گوشت، روغن، مارگارين، غذاهاي لبني و ساير غذاهاي چرب را به حداقل برسانيد. اين غذاها باعث مي‌شوند روده بزرگ به شدت عمل کند که اين خود باعث اسهال و درد در شکم مي‌شود.
از مصرف غذاهاي تند دوري کنيد؛ کپسايسين موجود در فلفل تند باعث اسپاسم در روده بزرگ مي‌شود که اين خود مي‌تواند منجر به اسهال شود.
مصرف کافئين را کاهش دهيد؛ زيرا کافئين باعث تحريک روده بزرگ مي‌شود

ويتامين D و سندرم روده تحريک پذير

مطالعه اي جديد در دانشگاه شفيلد در انگلستان با بررسي شرايط بيماران مبتلا به سندرم روده تحريک پذير نشان داده است که اين افراد در مقايسه با افراد سالم احتمال بيشتري دارد کمبود ويتامين D نيز داشته باشند. همچنين، پژوهشگران دريافتند که مصرف مکمل ويتامين D مي تواند به بهبود علائم سندرم روده تحريک پذير کمک کند. پژوهشگران دانشگاه شفليد نتايج هفت مطالعه درباره ويتامين D و سندرم روده تحريک پذير را مورد بررسي قرار دادند. پس از انجام اين کار، آنها اين گونه نتيجه گيري کردند که افراد مبتلا به سندرم روده تحريک پذير به طور قابل توجهي احتمال بيشتري دارد با کمبود ويتامين D نيز مواجه باشند. در حقيقت، نتايج بررسي يک مطالعه نشان داد که ?? درصد افراد مبتلا به سندرم روده تحريک پذير داراي سطوح کم ويتامين D نيز بوده اند.

با اين حال مبتلا بودن به سندرم روده تحريک پذير به اين مفهوم نيست که فرد نمي‌تواند از سبزيجات و ميوه‌ها مصرف کند بلکه بايد از ميوه‌ها و سبزيجاتي استفاده کند که داراي FODMAP پايين هستند. پزشکان رعايت نکات زير را به اين بيماران توصيه مي‌کنند:
 

• مصرف ميوه‌هايي با FODMAP پايين همچون موز، بلوبري، گرمک، انگور، پرتقال، کيوي و توت فرنگي
• مصرف سبزيجاتي چون هويج، بادمجان، لوبيا سبز، اسفناج، سيب زميني شيرين، کدو 
• افزايش دريافت کلسيم با مصرف ماست به جاي ديگر خوراکي‌هاي حاوي لاکتوز
• جايگزين کردن کره با روغن زيتون
• مصرف شير بدون لاکتوز

شدت درد شکمي مي تواند از يک درد خفيف تا يک درد شکمي ناتوان کننده متفاوت باشد .
فاکتور هاي مختلفي از جمله استرس هاي هيجاني و غذا خوردن مي توانند سبب تشديد درد شکمي شوند در حالي که اجابت مزاج سبب تخفيف درد شکمي مي شود .
عليرغم متغير بودن درد شکمي در بيماران مبتلا به IBS  ، برخي نمودهاي باليني درد شکمي با IBS همخواني ندارند که در اين مواقع بررسي سريع در مورد علل ارگانيک درد شکمي لازم است . اين نمودها عبارتند از : درد شکمي همراه با بي اشتهايي ، سوء تغذيه و کاهش وزن . اين مجموعه علائم  در بيماران IBS  بسيار نادر است مگر اينکه يک بيماري روانپزشکي جدي وجود داشته باشد . درد شکمي که حالت پيشرونده داشته باشد ، بيمار را از خواب بيدار کند يا مانع به خواب رفتن بيمارشود از مشخصات IBS  نيست .
سپاسم عضلاني بيش ازاندازه،باعث ايجاد اسهال و در مقابل اسپاسم و انقباض آهسته يا کم عضله ،باعث يبوست ميشود.گرفتگي ناخواسته و غير طبيعي ميتواند باعث درد شکم يا احساس نياز فوري به دستشويي را ايجاد کند.سندروم روده تحريک پذير، باعث اختلالاتي مثل اضطراب ،افسردگي يا خستگي ميشود.اگر چه اين علائم باعث ناراحتي زيادي براي بيمار ميشود،اما آسيبي که براي اين سندروم به روده بزرگ ميرسد،دائمي نيست.اکثر افرادي که مبتلا به اين بيماري هستند، متوجه ميشوند که سندروم ميتواند بهبود پيدا کند ، زيرا آنها مياموزند که شرايط اين بيماري را کنترل کنند

بيماران دارای سندروم روده تحریک پذیر به سه دسته تقسيم ميشوند

• گروه اول که مشکل آنها يبوست است .
• گروه دوم بيماراني هستند که مشکل اصلي آنها اسهال است .
• گروه سوم که دچار اسهال و يبوست متناوب هستند ،در مدفوع بعضي از آنها خون يافت مي شود و يا حتي ممکن است با تب يا کاهش وزن همراه باشد.

اين علائم حداقل بين 12 هفته تا 12 ماه طول ميکشد،مهم نيست که پيوسته باشد .